คุณพ่อคุณแม่รู้หรือไม่ว่าสีและลักษณะ อุจจาระลูกน้อย มักมีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา และสามารถบ่งบอกถึงสุขภาพ ความสมบูรณ์ ตลอดจนความผิดปกติของร่างกายลูกน้อยได้ มาลองสังเกตสีและลักษณะต่าง ๆ ของ อุจจาระลูกน้อย กัน ว่าแต่ละลักษณะสามารถบ่งบอกอะไรได้บ้าง
สีของอุจจาระที่แสดงถึงความปกติ
อุจจาระสีเทาคล้ำ
โดยอุจจาระจะมีสีเทาคล้ำ ลักษณะเหนียวคล้ายยางมะตอย เรียกว่า ขี้เทา ซึ่งเป็นปกติสำหรับทารกแรกเกิดในช่วง 1-2 วันแรกหลังคลอด เนื่องมาจากการกลืนน้ำคร่ำเข้าไปตลอดระยะเวลาที่อยู่ในครรภ์ ร่างกายจึงจำเป็นที่จะต้องขับสิ่งเหล่านั้นออกมาจากลำไส้
หากทารกไม่ขับถ่ายขี้เทาออกมาภายใน 2 วันแรก อาจเกิดมาจากปัญหาลำไส้อุดตันได้ และหากขับออกมาหลังจาก 3 วันเป็นต้นไป อาจมีสิ่งผิดปกติเกิดขึ้นกับร่างกาย ควรรีบพาไปพบแพทย์
อุจจาระสีเหลือง
หากอุจจาระมีสีเหลืองคล้ายสีฟักทอง ลักษณะค่อนข้างเหลว คล้ายแป้งเปียก หากเป็นเม็ดก็จะนุ่ม ไม่แข็ง เป็นลักษณะปกติของอุจจาระของทารกที่คลอดได้ 3-4 วัน มักจะขับถ่ายทุกครั้งหลังกินนมแม่ ซึ่งปกติจะขับถ่ายประมาณ 6-10 ครั้งต่อวัน โดยอุจจาระที่ขับถ่ายออกมาเป็นสีเหลืองนี้บ่งบอกถึงความปกติและสุขภาพที่ดีของร่างกาย
อุจจาระสีน้ำตาล
อุจจาระที่ออกมาเป็นสีน้ำตาล ลักษณะเหนียวข้น กลิ่นแรง เกิดจากการที่ให้ลูกน้อยกินนมผง ซึ่งเป็นสีที่ปกติ เด็กที่กินนมผงมักจะขับถ่ายน้อยกว่าเด็กที่กินนมแม่ โดยอาจจะมีขนาดอุจจาระที่ใหญ่ และกลิ่นแรงกว่าอีกด้วย แต่ถือว่าปกติดี
อุจจาระสีเขียวเข้ม
อุจจาระของลูกน้อยที่เป็นสีเขียวเข้ม ลักษณะข้นเหนียว เป็นลักษณะที่ปกติ เกิดจากการที่ลูกน้อยได้รับธาตุเหล็กในปริมาณมาก จากที่คุณแม่ทานผักใบเขียวหรืออาหารที่มีธาตุเหล็กช่วงขณะที่ให้นมลูก ซึ่งไม่ได้เป็นอันตรายต่อร่างกายของลูกน้อยแต่อย่างใด
แต่สิ่งที่ควรระวังคือ เมื่อลูกน้อยขับถ่ายออกมาเป็นอุจจาระสีเขียวมีมูกปน กลิ่นเหม็นคาว หรือเป็นสีเขียวเหลว รวมทั้งมีอาการผิดปกติอื่น ๆ เช่น ร้องงอแง ซึม มีไข้ ควรรีบพบแพทย์ เพราะอาจเกิดจากการติดเชื้อได้
สีของอุจจาระที่แสดงถึงความผิดปกติ
อุจจาระสีแดง
หากตัวอุจจาระที่ขับถ่ายออกมาเปลี่ยนเป็นสีแดงด้วยตัวเองโดยไม่มีสิ่งอื่นปนออกมา ถือว่าปกติ อาจเกิดจากอาหารที่ทานเข้าไปมีสีแดง จึงขับถ่ายออกมาเป็นสีเดียวกัน
แต่หากในกรณีที่มีลักษณะคล้ายเลือดปนออกมากับอุจจาระ อาจเกิดจากความผิดปกติของลำไส้ หรือแผลฉีกขาดบริเวณทวารหนักเนื่องจากอาการท้องผูก ทำให้อุจจาระเป็นก้อนแข็ง และเสียดสีกับทวารหนักระหว่างขับถ่าย และสีแดงของอุจจาระอาจบ่งบอกถึงอาการแพ้โปรตีนในน้ำนม ตลอดจนการติดเชื้อแบคทีเรีย ควรรีบพบแพทย์เพื่อระบุสาเหตุให้แน่ชัดและทำการรักษา
อุจจาระสีขาวซีด
อุจจาระสีขาวซีดบ่งบอกว่ามีความผิดปกติเกิดขึ้นกับระบบย่อยอาหาร ตลอดจนความผิดปกติของตับและถุงน้ำดี หากลูกน้อยขับถ่ายออกมาในลักษณะนี้จึงควรรีบพาไปพบแพทย์ทันที
อุจจาระสีดำ
หากลูกน้อยขับถ่ายอุจจาระออกมาเป็นสีดำเหมือนถ่าน หรือเข้มคล้ำผิดปกติ หลังจากหมดระยะของการขับถ่ายขี้เทาแล้ว อาจเกิดจากระบบย่อยอาหารทำงานไม่ปกติ ควรรีบพบแพทย์เพื่อตรวจสอบอาการ
ลักษณะของอุจจาระที่แสดงถึงความผิดปกติ
ลักษณะแข็ง เป็นก้อนเล็ก ๆ
เมื่อลูกน้อยเริ่มทานอาหารแข็ง และขับถ่ายออกมาเป็นลักษณะแข็ง เป็นก้อนเล็ก ๆ อาจเกิดจากอาการท้องผูกได้ หรือเป็นอาการบ่งบอกถึงการแพ้นมวัว นมถั่วเหลือง หรือแพ้บางอย่างในนมแม่หรือนมผง
ลักษณะเหลว
อุจจาระที่มีลักษณะเป็นน้ำเหลว ไม่มีเนื้อ ขับถ่ายออกมาเป็นสีเหลือง เขียว หรือน้ำตาล และลูกน้อยมักขับถ่ายออกมาบ่อย เกิดจากอาการท้องเสีย และอาจเป็นการบ่งบอกถึงอาการติดเชื้อ ควรรีบพบแพทย์ เพราะหากปล่อยไว้นาน อาจทำให้เกิดภาวะขาดน้ำได้
มีมูกเหลวปน
หากอุจจาระมีมูกเหลว ๆ เป็นเส้นริ้ว ๆ สีวาว ๆ ปนออกมา อาจเป็นการบ่งบอกได้ถึงหลายสาเหตุ เช่น เกิดการติดเชื้อ อาหารไม่ย่อย แพ้อาหาร ลำไส้ระคายเคือง ตลอดจนอาจมาจากน้ำมูกหรือเสมหะที่ลูกน้อยกลืนลงคอขณะเป็นหวัด ควรพบแพทย์เพื่อตรวจสอบสาเหตุของอาการ
มีกลิ่นเหม็น
อุจจาระมีกลิ่นเหม็น กลิ่นแรงกว่าปกติ อาจเป็นสัญญาณของการติดเชื้อ หรือการแพ้อาหารบางอย่าง ควรพบแพทย์เพื่อตรวจสอบสาเหตุของอาการ
เรื่องการขับถ่ายและอุจจาระลูกน้อย เป็นอีกเรื่องหนึ่งที่สำคัญ คุณพ่อคุณแม่ควรใส่ใจและหมั่นสังเกตเป็นประจำ เพราะเป็นสิ่งที่สามารถบ่งบอกถึงสุขภาพเบื้องต้นของลูกได้ หากเกิดความผิดปกติ จะได้เตรียมรับมืออย่างทันท่วงที ตลอดจนควรหมั่นดูแลเรื่องอาหารการกิน พฤติกรรมที่ส่งผลต่อระบบขับถ่ายอยู่เสมอ เพื่อให้ลูกน้อยมีสุขภาพลำไส้ และระบบขับถ่ายที่ดี